Chắc hẳn bạn rất quen thuộc với những lời khuyên truyền tai nhau về vitamin D trong cộng đồng các bà mẹ bỉm sữa. “Nên cho trẻ sơ sinh phơi nắng lúc 8h sáng để tăng cường sản xuất vitamin D”. “Ăn sữa công thức không cần bổ sung vitamin D”. Liệu những lời truyền miệng này có chính xác hay không? Đâu mới là cách bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh hiệu quả nhất? Bạn hãy đọc bài viết dưới đây để có được câu trả lời nhé!
Vai trò của vitamin D với trẻ sơ sinh
Vitamin D có vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh.
Ngăn ngừa còi xương
Ngăn ngừa còi xương và giúp xương chắc khỏe là tác dụng của vitamin D với trẻ sơ sinh được các bậc phụ huynh biết đến nhiều nhất. Ngay từ trong bụng mẹ, vi chất này đã tham gia hình thành và phát triển xương, mầm răng cho trẻ. Trẻ sơ sinh cần vitamin D để hấp thu và lắng đọng canxi vào xương, giúp xương vững chắc, ngăn ngừa còi xương thiếu vitamin D.
Tăng cường sức đề kháng
Vitamin D giúp hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh khỏe mạnh thông qua kích thích các tế bào miễn dịch tăng sinh và hoạt động mạnh mẽ. Trẻ sơ sinh được bổ sung đầy đủ vitamin D có khả năng chống chọi với virus, vi khuẩn tốt hơn các trẻ khác. Vì vậy, tỉ lệ mắc viêm phế quản, viêm phổi ở nhóm trẻ này thấp hơn đáng kể so với nhóm trẻ thiếu vitamin D.
Phòng ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm trong tương lai
Vitamin D không chỉ tốt cho sức khỏe hiện tại của trẻ mà còn bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh lý nguy hiểm sau này. Bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh giúp phòng ngừa tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư và các bệnh lý tự miễn trong tương lai.
Dấu hiệu thiếu vitamin D ở trẻ sơ sinh
Rất nhiều các bậc phụ huynh truyền tai nhau dấu hiệu trẻ sơ sinh thiếu vitamin D là khó ngủ, giật mình, ra mồ hôi ban đêm, rụng tóc vành khăn… Tuy nhiên, những triệu chứng này chưa chắc đã phản ánh chính xác tình trạng thiếu hụt vitamin D ở trẻ.
Trẻ sơ sinh có hệ thần kinh chưa hoàn thiện và rất nhạy cảm với các kích thích từ môi trường. Đó là lý do trẻ thường có biểu hiện giật mình khi có tiếng động, ánh sáng chói hoặc tiếp xúc thân thể. Giật mình là phản xạ bình thường ở trẻ sơ sinh chứ không chỉ riêng những trẻ thiếu vitamin D.
Vã mồ hôi và rụng tóc vành khăn có thể do trẻ nóng. Khả năng điều hòa thân nhiệt của trẻ sơ sinh chưa tốt nên trẻ dễ bị nóng hoặc lạnh theo nhiệt độ môi trường. Bố mẹ lại thường sợ trẻ bị lạnh nên có thói quen tắt quạt, đắp chăn dày hoặc quấn khăn quá kỹ. Điều này dẫn đến trẻ bị nóng và khó chịu. Khi đó, trẻ sẽ đổ mồ hôi và cựa quậy nhiều. Chính vì cựa quậy nhiều nên vùng tóc phía sau đầu của trẻ chà xát vào gối thường xuyên, dẫn đến gãy rụng và xuất hiện dấu hiệu rụng tóc vành khăn.
Vì vậy, khi bố mẹ phát hiện trẻ có dấu hiệu rụng tóc vành khăn, giật mình, vã mồ hôi trộm, đừng nên quá lo lắng và vội vàng cho rằng trẻ đang thiếu vitamin D. Bạn cần xác minh những triệu chứng đó là do trẻ nóng hay thực sự thiếu vi chất này. Bố mẹ hãy mở cửa sổ, bật quạt hoặc điều hòa để giữ nhiệt độ phòng trong khoảng 20 – 22°C. Đây là mức nhiệt độ lý tưởng với trẻ. Nên bỏ bớt chăn và khăn quá dày rồi theo dõi phản ứng của trẻ. Nếu những dấu hiệu trên vẫn còn, bố mẹ hãy cho trẻ đi khám và xét nghiệm máu để xác thực trẻ có thiếu vitamin D hay không.
Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh thiếu vitamin D còn có hệ miễn dịch kém. Trẻ dễ mắc viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi kéo dài và tái diễn. Mặc dù không đặc hiệu nhưng đây có thể là dấu hiệu gợi ý tình trạng thiếu vitamin D của trẻ.
Cách bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh
Chắc hẳn bạn đã biết trẻ sơ sinh có thể tiếp nhận vitamin D từ 3 nguồn: sữa mẹ/ sữa công thức, ánh nắng mặt trời và uống bổ sung. Vậy trong 3 cách này, cách nào hiệu quả và cần thiết nhất đối với trẻ sơ sinh?
Sữa mẹ và sữa công thức không đủ vitamin D cho trẻ sơ sinh
Nhu cầu vitamin D hàng ngày của trẻ sơ sinh là 400 IU. Trung bình 1 lít sữa mẹ chứa 50 IU vi chất này. Đối với sữa công thức, hàm lượng vitamin D dao động trong khoảng 300 – 400 IU/ lít, tùy từng sản phẩm.
Dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ nên mỗi bữa trẻ bú ít và bú nhiều lần trong ngày. Trung bình trẻ sơ sinh ăn 8 – 12 bữa một ngày. Những ngày đầu sau sinh, trẻ chỉ ăn 20 – 30 ml sữa/ bữa. Những ngày sau, số lượng sữa tăng dần lên 60 – 70 ml mỗi bữa. Như vậy, tổng lượng sữa trẻ sơ sinh tiếp nhận mỗi ngày là 600 – 800 ml. Ngần đó chỉ đáp ứng được 1/9 nhu cầu vitamin D nếu trẻ bú mẹ hoàn toàn và 1/3 – 1/2 nhu cầu nếu trẻ sử dụng sữa công thức 100%.
Như vậy, dù trẻ bú mẹ hay ăn sữa công thức thì vẫn không thể nhận đủ lượng vitamin D cơ thể cần. Đặc biệt, bạn cần tích cực bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh bú mẹ vì hàm lượng vitamin D trong sữa mẹ tương đối thấp, mặc dù sữa mẹ rất bổ dưỡng và giàu kháng thể.
Tắm nắng không có lợi cho trẻ sơ sinh
Một quan niệm sai lầm phổ biến khác về vitamin D là cho trẻ sơ sinh tắm nắng lúc 8h sáng để tăng cường sản xuất vi chất này. Đúng là cơ thể trẻ có thể tự sản xuất vitamin D khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, cụ thể là tia UVB. Tuy nhiên sự thật không hoàn toàn như thế.
Hiệu quả tổng hợp vitamin D từ ánh nắng mặt trời phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Thời tiết: Mùa hè có ánh nắng mạnh, hiệu suất tổng hợp vitamin D của trẻ tốt hơn mùa đông
- Thời gian trong ngày: Tia UVB mạnh nhất vào buổi trưa còn sáng sớm chỉ có tia UVA. Vì vậy, thời điểm thích hợp để cơ thể trẻ đón nhận tia UVB và tổng hợp vitamin D là giữa trưa chứ không phải sáng sớm
- Vị trí địa lý: Nơi gần xích đạo có thời gian mặt trời chiếu sáng dài nên cơ thể tổng hợp vitamin D tốt hơn. Việt Nam là một quốc gia như thế
- Màu sắc da: Da trẻ càng trắng, khả năng tổng hợp vitamin D của trẻ càng tốt
- Ánh nắng trực tiếp hay xuyên qua cửa kính: Tia UVB không xuyên được qua quần áo và cửa kính. Do đó, nếu bạn muốn trẻ đón nhận ánh nắng để tổng hợp vitamin D, cần bế trẻ ra sân và để hở chân, tay
Như vậy, hiệu quả tự tổng hợp vitamin D của trẻ không ổn định mà liên tục biến động theo các yếu tố của môi trường. Do đó rất khó để đảm bảo trẻ có đủ vitamin D từ ánh nắng mặt trời. Hơn nữa, tia UVB còn là tác nhân gây cháy nắng và ung thư da hàng đầu. Trong khi đó, da trẻ sơ sinh rất mỏng manh và nhạy cảm. Trẻ sơ sinh dễ bị cháy da, bỏng rộp khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Vì vậy, hiện nay, Cơ quan Y tế Quốc Gia Anh khuyến cáo trẻ sơ sinh không nên phơi nắng.
Xem thêm:
- Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị dư thừa Vitamin D
- Cho trẻ sơ sinh uống vitamin d vào lúc nào?
- Khi nào trẻ sơ sinh uống Vitamin D? Bổ sung bao lâu?
Cho trẻ sơ sinh uống vitamin D
Có cần bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh không?
Câu trả lời chắc chắn là có. Bởi lẽ trẻ sơ sinh không được tắm nắng. Sữa mẹ và sữa công thức cũng không cung cấp đủ nhu cầu vitamin D cho trẻ. Vậy thì chỉ còn cách cho trẻ uống vitamin D. Và đúng như vậy. Các nhà khoa học đã chứng minh cho trẻ uống vitamin D là biện pháp đơn giản và hữu hiệu nhất để phòng chống thiếu hụt vi chất quan trọng này.
Trẻ sơ sinh cần bao nhiêu vitamin D mỗi ngày?
Trẻ sơ sinh cần bao nhiêu vitamin d một ngày? Câu trả lời là 400 IU. Đây chính là hàm lượng vitamin D bạn cần cho trẻ uống hàng ngày.
Cho trẻ sơ sinh uống vitamin D như thế nào?
Bố mẹ nên cho trẻ uống vi chất này vào ngay trước hoặc trong bữa bú buổi sáng. Vì sao lại là thời điểm này? Thứ nhất, vitamin D tan trong dầu nên trẻ sơ sinh hấp thu vi chất này tốt nhất khi uống cùng sữa. Thứ hai, cho trẻ sơ sinh uống vitamin D vào buổi sáng giúp bố mẹ dễ dàng ghi nhớ, không bị bỏ lỡ.
Cho trẻ sơ sinh uống vitamin D tưởng chừng rất đơn giản nhưng thật ra động tác này yêu cầu sự tỉ mỉ và cẩn thận của bố mẹ. Bởi lẽ nếu không bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh đúng cách, trẻ có thể bị quá liều, dẫn đến ngộ độc hoặc nếu uống không đủ, trẻ vẫn bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng này. Như vậy, cho trẻ sơ sinh uống vitamin như thế nào là đúng?
Trước tiên, bạn cần tính toán lượng vitamin D trẻ cần uống. Bước tính toán này giúp bạn lấy đủ lượng vitamin, hạn chế nguy cơ cho trẻ uống quá liều. Trẻ sơ sinh cần 400 IU mỗi ngày. Bạn hãy quy đổi 400 IU thành số giọt hoặc ml dựa theo hàm lượng của từng sản phẩm. Ví dụ: trong 5 giọt sản phẩm vitamin D3 + K2 của Fitobimbi có 2,5 mcg vitamin D, tương đương với 100 IU. Như vậy, trẻ sơ sinh cần uống 20 giọt hoặc 1 ml mỗi ngày. Bố mẹ có thể ghi lại số giọt hoặc ml trẻ cần uống lên bao bì sản phẩm để tiết kiệm thời gian tính toán và tránh nhầm lẫn.
Sau đó, bố mẹ hãy dùng ống bóp và lấy đúng số ml vitamin đã tính toán. Nhìn kỹ thang đo trên ống bóp để tránh nhầm lẫn. Nếu bạn quy đổi lượng vitamin sang số giọt thì có thể không cần quan tâm tới con số trên thang đo. Điều bố mẹ cần lưu ý là chỉ sử dụng ống bóp của sản phẩm đã mua, không dùng ống bóp của sản phẩm khác vì mỗi loại có thể tích khác nhau.
Tiếp theo, bạn hãy nhỏ từ từ vitamin vào góc miệng của trẻ, tránh nhỏ trực tiếp vào giữa miệng. Cách này giúp trẻ nuốt dễ dàng hơn, tránh bị sặc và nôn. Nếu bố mẹ quy đổi lượng vitamin sang số giọt, cần vừa nhỏ từ từ vừa đếm số giọt để đảm bảo không cho trẻ uống quá liều. Bố mẹ có thể đặt bàn tay lên trán để cố định đầu trẻ giúp việc nhỏ vitamin thuận tiện hơn.
Cuối cùng, cho trẻ sơ sinh bú mẹ hoặc sữa công thức. Không cần cho trẻ tráng miệng bằng nước lọc.
Lời kết
Vitamin D là vi chất cần thiết cho sự phát triển thể chất của trẻ sơ sinh. Mặc dù vitamin D có thể được bổ sung thông qua sữa mẹ, sữa công thức và được cơ thể trẻ tự tổng hợp khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, nhưng những nguồn cung cấp này vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Vì vậy, uống vitamin D vẫn là biện pháp cần thiết và hữu ích để bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh.
